Pas op met fleece in snuffelmatten en in andere speeltjes!
Vooropgesteld: ik vind het supergaaf dat mensen zelf aan de slag gaan met speeltjes maken voor hun grote vriend, maar…
Besef dan wel dat met name bij de snuffelmat – en soortgelijke objecten van fleece – de microvezels van het vers geknipte of vers gesneden fleece linea recta in de neus van de hond verdwijnen.
En als je weet dat deze microvezels behoren tot de groep van microplastics, weet je misschien al hoe laat het is.
Onderzoek, bronnen en intentie
Onderzoek
Helaas, er is nog geen goed – en dus geen grootschalig langdurig – onderzoek gedaan naar de gezondheidseffecten van fleece in snuffelmatten en het effect op de luchtwegen van honden. Ik betwijfel ook of dat ooit gaat gebeuren; de kosten en baten zullen immers nooit tegen elkaar opwegen.
Bovendien moeten ze dan op dieren gaan testen. Hallo!!!
Zelf vind ik het dan ook niet zinvol daarop te wachten. Ben bang dat ik tegen die tijd al niet meer leef, laat staan mijn hond. Ik ga in dit geval dan ook voor: better safe, than sorry.
En als we het weten, wat dan nog? Zelden worden combinaties van stoffen onderzocht. Net als bij ons weet je van te voren niet hoe in jouw lichaam de toegestane hoeveelheid van de ene stof opgeteld wordt bij andere stoffen en wat ze vervolgens samen voor schade aanrichten.*
In een hondenlichaam is dat niet anders. Een hond in de stad zal bijvoorbeeld in beginsel altijd al meer schadelijke zooi binnenkrijgen, dan een hond die lekker op een boerderij ver weg van de ‘beschaafde’ wereld rondscharrelt.
Alles wat een lichaam binnenkomt dat er niet hoort, zal het immuunsysteem onder stress zetten. Dit is het immuunsysteem dat – als het erop aankomt – ons weerbaar moet maken om ziektes te weren of zo snel mogelijk uit ons lichaam te verbannen. Een vermoeid of gestrest immuunsysteem heeft daar moeite mee of kan het zelfs niet meer aan. Dan krijgt de ziekte de overhand.
Bedenk dat wij en onze huisdieren thuis, op straat, op ons werk, et cetera al continu schadelijke microplastics inademen en we niet nóg meer willen inademen. Alles wat niet nodig is, zou ik proberen te vermijden. Op den duur is het gewoon te veel en dan zijn de rapen zuur.
* Recent onderzoek toonde dit nog aan bij boeren. Alle toegestane hoeveelheden landbouwgif stapelen zich op in hun lichaam en dus heb je te maken met een zeer giftige optelsom. Hoe verassend! De waarde per gif is volgens TNO toegestaan, maar ze zijn los van elkaar onderzocht. Dus: los niet schadelijk, samen wel en niet zo’n beetje ook. Lees meer.
Bronnen
Aan het einde van dit artikel vind je mijn bronnen, want ik baseer dit betoog niet op posts op social media c.q. fakenieuws of andere stemmingmakerij. Ik baseer mijn oproep zowel op bronnen als de reguliere pers als op wetenschappelijke bronnen als de VU (Vrije Universiteit Amsterdam; maatschappelijk betrokken onderzoeksuniversiteit), WUR (Wageningen University & Research) en NCBI PubMed.
NBCI PubMed is een bron waar niet zomaar van alles op gepubliceerd mag worden, maar alleen serieuze onderzoeksresultaten van en door gerenommeerde specialisten uit de gezondheidszorg wereldwijd.*
Update voorjaar 2023 – Ondertussen wordt er onder andere op de Nederlandse universiteiten steeds meer aandacht besteed aan microvezels, microplastics en nanoplastics. Diverse linkjes vind je onderaan dit artikel. Daarnaast heeft de Plastic Soup Foundation in 2020 hierover ook prettig leesbare informatie gedeeld, waarbij ook de wetenschappelijke bronnen duidelijk zijn aangegeven. Naar artikel.
* Op NBCI PubMed wordt niet zomaar alles gepubliceerd. Het artikel moet aan diverse criteria voldoen en altijd eerst in een erkend tijdschrift gepubliceerd zijn. Om daarin gepubliceerd te worden, moet het artikel eerst beoordeeld en goedgekeurd zijn door andere experts op hetzelfde wetenschappelijke gebied (peer-reviewed). De wetenschappelijke nauwkeurigheid en kwaliteit van het artikel wordt daarmee zo goed als mogelijk gewaarborgd.
Intentie
Het enige dat ik met dit artikel hoop te bereiken, is jou aan te zetten tot nadenken, zodat je uiteindelijk zelf een weloverwogen beslissing kunt nemen of je wel of niet fleece, microvezels en/of nanoplastics in de snuffelmat en andere speeltjes van je huisdier accepteert.
Er is absoluut geen reden tot paniek. Zie het als aanvullende informatie, een: goed te weten. Het blijft natuurlijk geheel aan jou wat je met de informatie en de fleece verder gaat doen.
Wat gebeurt er?
Kort door de bocht
Fleece bestaat uit microplastics in de vorm van microvezels. Deze microvezels komen vrij tijdens het wassen en kunnen uiteindelijk afbreken tot nanoplastics.
Nanoplastics – ook wel nanodeeltjes genoemd – zijn hele kleine deeltjes die door het lichaam enorm moeilijk of gewoon NIET te filteren zijn. Hierdoor kunnen ze allerlei organismen en organen binnendringen.
Ondertussen worden nanoplastics niet alleen in honing en vissen aangetroffen, maar zelfs al in onze foetussen. De deeltjes worden doorgegeven via de placenta.
Deze nanoplastics worden voor een groot deel door diverse synthetische stoffen geleverd, maar fleece levert wel de grootste hoeveelheid. Op de voet gevolgd door nepbont en stoffen die daarop lijken. Je snapt dat de keuze voor fleece dus de slechtste keuze is, maar het wordt nog erger.
Airborne
Bij het knippen of snijden van fleece leg je veel meer vezels open en/of komen er veel vezels los. Ze worden direct ‘airborne’ of blijven nog even hangen. Ze zitten dan nog als het ware verstrikt tussen de andere vezeltjes voor ze alsnog ‘airborne’ raken.
Worden de losgekomen vezels niet ‘airborne’, dan gaan ze wel met het waswater het milieu in. Simpel gezegd: het gaat bijna altijd onze voedselketen in.
Aldus
Je begrijpt zelf nu wel dat de vezels die bij normaal gebruik al loslaten van het oppervlak van de stof in het milieu terechtkomen daar langzaam maar zeker schade aanrichten. Dat is natuurlijk niet goed voor mens, dier en de natuur. De natuur waar we zo graag met onze viervoeter gaan wandelen.
Functie van de stof
Daarnaast is fleece een stof ontwikkeld, geproduceerd en goedgekeurd als textiel voor kleding en dekens. Fleece is dus niet bedoeld om eerst de vezels van los te maken (snijden of knippen) en dan je hond er met zijn neus in te stoppen om de vezels op te laten snuiven.
Dit is nogal een flink verschil met de functie waarvoor de stof is goedgekeurd voor de Europese markt.
De effecten gemeten op het milieu zijn nog te recent, maar worden wel verder bestudeerd. Update voorjaar 2023 – Zie de tussenstand onderaan bij de nieuwe bronnen.
Gezondheidsrisico’s, better safe, than sorry
De risico’s die vers geknipt of gesneden fleece op lange termijn op de gezondheid van de hond hebben, zijn dus (nog) niet expliciet vastgelegd. Wel het effect op de mens.
Online vind ik onder andere dit:
“…Daarnaast zijn nanoplastics in staat om te worden opgenomen in het maag-darm kanaal en kunnen de deeltjes uiteindelijk in het lymfe-, hart- en vaatstelsel terechtkomen. De opgenomen deeltjes zouden onder andere veranderingen in de genexpressie, lokale ontstekingen en een reeks van fysiologische effecten kunnen veroorzaken. Een recente studie toont dat polystyreendeeltjes tot 240 nm in diameter via de placenta van moeder naar kind doorgegeven kunnen worden. …”
De bron is gebaseerd op artikelen van onder andere VU en WUR. Naar bron. // Naar het artikel van WUR.
Noot van mij: Kanker ontstaat natuurlijk meestal door een samenkomst van factoren. De hier genoemde verandering in de genexpressie kan hierin echter een belangrijke rol spelen. Ook is er een relatie tussen kanker en de plekken waar mensen eerder ontstekingen hebben gehad. Helaas, worden lokale ontstekingen in relatie tot de nanoplastics dus ook genoemd.
Wil jij het risico nog nemen?
Ik niet, daarvoor is Nozem mij te lief en te belangrijk.
Goed, ik ben geen longarts, zelfs geen huisarts, ook geen dierenarts, maar heb wel een boerenverstand en weet ook dat 1 + 1 twee is.
Dus moet ik bij de risico’s van snuffelen ‘in’ zo’n verse mat toch denken aan problemen die wij ook krijgen met spullen in onze luchtwegen die daar en van nature niet in thuishoren.
Ik denk dan aan de diverse luchtwegziektes (astma, COPD, et cetera), maar bijvoorbeeld ook aan kanker in/aan de luchtwegen als gevolg van rommel dat daar ooit in terecht is gekomen. En dan zijn wij mensen niet eens snuffelaars die er door onze liefhebbende baasjes direct met onze neus bovenop gedrukt worden (uitzonderingen daar gelaten).
Conclusie: fleece is een extreem schadelijk textielsoort!
Het mag inmiddels duidelijk zijn dat fleece één van de meest schadelijke textielsoorten voor het milieu en de mens is. Niet mijn mening, maar gewoon een bewezen feit. Dat het voor dieren ook schadelijk is, valt voor mij buiten kijf.
Leek fleece in beginsel – doordat het gemaakt is van gerecycleerde PET-flessen – juist zeer milieuvriendelijk en dé oplossing, wordt het de laatste jaren toch steeds duidelijker dat dat niet zo is. Dit dus dankzij de microvezels en de nanoplastics die daar weer van loskomen en in onze kringloop terechtkomen, alwaar ze samen met diverse andere nanoplastics nogal wat schade aanrichten.
Ooit gehoord van plastic in de honing? Think again.
It sucks! … want recycleren is in beginsel immers juist wel heel erg oké!
Wist je dat?
Wist je dat het recycleer-logo op plastic bedacht is door de plastic-industrie? En wist je dat 65% van het plastic niet eens te recycleren is? Zo worden we dus in het ootje genomen om ons met een gerust hart steeds weer plastic te verkopen. Lees meer en kijk meer.
Maar wat dan wel?
Ik weet het ook niet, maar heb wel wat ideetjes als repen katoen en oude sokken voor je verzameld en die vind je hieronder. Duidelijk mag zijn dat ik het risico met fleece als snuffelstof niet zou nemen en het dus ook iedereen vanuit het diepste van mijn hart en mijn ziel afraad.
Laten we met z’n allen voor onze honden alsjeblieft op zoek gaan naar een hele goede vervanger. Het kan en het is niet eens moeilijk. Het zaadje is gepland en de keuze is verder aan jou.
Ook geen andere synthetische stoffen
Zoals eerder gemeld, verliezen andere synthetische stoffen ook nanoplastics. Wel net in iets mindere mate, maar geen best alternatief dus. Denk hierbij vooral aan kunstbont en aan stoffen die daarop lijken. Lees meer.
Dus ik heb ook mijn twijfels bij veel dekens en speeltjes. Serieus? Speelgoeddieren van synthetische bont-achtige stof?
Hoe halen ze het in hun hoofd om te verkopen. Via het speeksel komt die zooi gewoon hun lichaam binnen. Gaat door cel- en orgaanwanden heen. Een cel die fout gaat en dan is het huilen. Terwijl het niet geven van die rommel aan je hond zo eenvoudig is.
Maar goed. Helaas, ben ik ook geen expert op het terrein van stoffen, maar ik weet wel dat je geen nanoplastics in de luchtwegen of speeksel van je lieve vriend wilt.
Ja ja, punt gemaakt.
Ik hoop dat iemand die dit leest wel stoffenexpert is en meer weet over niet schadelijke textielsoorten. Hoop dat hij/zij ons kan helpen! Goede tips/adviezen zal ik als je ze achterlaat via het contactformulier, natuurlijk hieronder opnemen.
Een paar ideetjes
Idee 1. Repen katoen
Stroken ongebleekt katoen, oude katoenen lakens en/of oude spijkerbroeken.
Idee 2. Oude sokken
Deze mocht ik van iemand ontvangen en ik vind hem briljant!
Nodig: oude sokken en/of zogenaamde eenling-sokken; een verfrooster (in haar geval die van de Action € 0,50) en een rolletje tape.
Doen: de pootjes knip je van het rooster en de tape plak je over de scherpe randjes. De sokken knoop je vervolgens tussen het verfrooster.
Snoepjes ertussen verstoppen en snuffelen maar.
Geweldig toch?
P.S. Familie en vrienden hadden meegeholpen met sokken verzamelen, maar met minder dan op de foto lukt het ook vast wel. (Zelf heb ik deze versie ook inmiddels af, maar halverwege functioneerde de matook al.)
Idee 3 en 4
Idee 3 en 4 sta ik zelf niet achter in verband met de schade voor het milieu, maar mijn vriend vind dat ik ze toch mee moet geven als tussen-oplossing.
Idee 3. Hulp van de stofzuiger
Wat in de stofzuiger komt, komt niet in de neus van de hond. Ga met een sterke stofzuiger flink over en door de verse mat. Je slaat in ieder geval een grote slag ten aanzien van de net losgekomen vezels.
Idee 4. Hulp van de wasmachine
Je zou voor je verder gaat de vers geknipte/gesneden stroken, deze eerst heel kort kunnen wassen (zeep niet nodig) in de wasmachine en dan centrifugeren of drogen. Bij de laatste twee komen namelijk de meeste vezels vrij… die dan natuurlijk weer in het milieu terechtkomen met het waswater.
Hier heb ik zelf enorme moeite mee, maar voor de volledigheid van dit artikel voeg ik het toch toe.
Wist je dat?
Wist je dat diverse partijen bezig zijn om de milieuschade van de vezels te verminderen. Voor het waswater zijn een soort wasbal en waszak bedacht. Beide zijn volgens mij nog niet te koop.
Nog twijfels en meer lezen over fleece?
‘Als iedereen het doet zal het wel goed zijn’ en we hebben allemaal zo onze mening, Maar denk alsjeblieft iets verder na dan je neus lang is. Ik hoop met mijn pleidooi dat ik je in ieder geval getriggerd heb te twijfelen aan fleece voor de speeltjes voor je grote vriend en dat je niet zomaar weer met fleece aan de slag gaat… omdat iedereen het doet.
Zoek anders zelf even op Google naar de gezondheidsrisico’s van fleece, ben alleen bang dat de snuffelmat niet genoemd wordt. Sorry. Hiermee moet je het doen.
Bronnen
NCBI PubMed
Inhaled cellulosic and plastic fibers found in human lung tissue.
Quantifying shedding of synthetic fibers from textiles; a source of microplastics released into the environment.
Reguliere pers
- Volkskrant _ Plastic niet alleen gevaar in water, maar ook in lucht
- NRC _ Wereldzeeën raken overvol met microvezels uit de wasmachine
- Volkskrant _ De wonderlijke paradox van de fleecetrui
- De Standaard _ Waarom een fleecetrui altijd een fout idee is
- Radio 1 _ Fleece vervuilt het milieu!
- BNN/VARA _ Gaat de wereld kapot aan fleece-truien?
- Plastic Soup Foundation – Moet ik mijn fleece-trui direct weggooien?
- National Geographic (zie video hieronder)
Mijn eerste hits op Google
Nieuwe hits voorjaar 2023
- Microplastics en nanoplastics _ Universiteit van Wageningen
- De jacht op nanoplastics _ Universiteit van Leiden
- Wat is het effect van micro- en nanoplastics in het menselijk lichaam? _ Universiteit Utrecht
- Verbod op micro- en nanoplastics _ Partij voor de Dieren
- Hoe schadelijk is het inademen van microplastics? _ Plastic Soup Foundation
